Home   4R-model   Richting en rekenschap  Ruimte en rekenschap   Resultaten en rekenschap   Nieuwe rollen   Ontwikkelingstraject    Organisatiescan   Case    Contact

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ruimte voor zelfsturing: Richting en Rekenschap

 

 

Onder 'richting' geven verstaan we: het formuleren van een missie, visie, strategie en het bijbehorende leiderschap. Allereerst het belang van leiderschap en de gemeenschappelijke missie en visie. Peter Senge verwoordt het belang hiervan als volgt: 'Leiderschap is het vermogen om een beeld van de toekomst te scheppen dat door alle leden van de organisatie wordt gedeeld en om mensen bij elkaar te brengen rond een gemeenschappelijke identiteit en een gemeenschappelijk gevoel van bestemming.' Wanneer er een gemeenschappelijke missie en visie bestaat, dan presteren en leren mensen, niet omdat ze dat gezegd wordt, maar omdat ze dat willen. Onderstaande figuur is gebaseerd op het werk van Sinek en Bateson met eigen aanpassingen en toevoegingen: 

 

Het formuleren en tot leven brengen van een gemeenschappelijke missie en visie, het beantwoorden van de 'waarom'-vraag, is dus een belangrijke, zo niet de belangrijkste, taak van het management. Het management moet een prikkelende en uitdagende missie en visie formuleren en vervolgens met alle stakeholders en medewerkers de dialoog daarover aan gaan. Bij een goede dialoog wordt niet alleen de missie en visie toegelicht, maar wordt ook geluisterd en waar nodig wordt de missie en visie aangepast. Dit is geen proces dat bijvoorbeeld iedere 3-5 jaar wordt uitgevoerd, maar een continu proces. De omgeving verandert en er komen nieuwe medewerkers bij, aanleidingen om de dialoog continu te voeren en daarmee de visie levend te houden. Het management moet dus steeds bereid zijn de visie toe te lichten en open te staan voor bijsturing. Te grote ego's bij het management zijn hierbij dus minder op hun plaats. Maar ook medewerkers die de uiteindelijke gemeenschappelijke missie en visie niet delen, zullen hun consequenties moeten trekken.

Goede 'richting' geeft dus een gedeeld, inspirerend en bezielend antwoord op de 'waarom'-vraag en ook op de 'hoe'-vraag van de organisatie. De 'richting' geeft dan de kaders waarbinnen medewerkers de 'ruimte' hebben om de 'hoe'-, 'wat'- en 'waar en wanneer'-vragen zelf in te vullen. Bij een positieve 'richting' willen de medewerkers graag een bijdrage leveren. 'Richting' wordt negatief als het de autonomie van medewerkers teveel inperkt. De vanuit zelfsturing beschikbare energie bij medewerkers gaat dan voor de organisatie verloren.

 

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________

Eric Alkemade Organisatie Advies